Marcin Janowski

Obrazy z przeszłości Szkoły Podstawowej w Ropczycach - Chechłach 1891-2006

Dzieje Szkoły Podstawowej w Ropczycach-Chechłach sięgające swym początkiem przełomu XIX i XX wieku nie stały się do tej pory tematem badań historycznych. Wydaje się więc, że warto podjąć próbę przedstawienia, w oparciu o dostępną bazę źródłową historii szkoły, której dzieje są skrawkiem losów całej ziemi ropczyckiej. Historia szkoły to przede wszystkim opowieść o ludziach zaangażowanych niegdyś w życie społeczne wsi, których nazwiska, wówczas powszechnie znane dziś odchodzą 
w niepamięć. Historia szkoły to również liczne miejsca i budynki, w których organizowano zajęcia edukacyjne, które już dziś nie istnieją  lub niewielu  pamięta, że kiedyś służyły szkole.

Niniejszy artykuł oparty został głównie na dokumentach zachowanych  w archiwum Zespołu Szkół  nr 4 w Ropczycach. W szczególności na: „Księgach Protokołów z posiedzeń Rad Pedagogicznych”, „Arkuszach Ocen”, zachowanych od roku szkolnego 1943/1944 (wcześniejsze zaginęły w pożodze II wojny światowej) oraz kronikach noszących tytuły: „Kronika Sztafetowa XX-lecia szkół w powiecie ropczyckim 1944-1964”, „Kronika Drużyny ZHP  przy Szkole Podstawowej w Chechłach im. Karola Świerczewskiego 1965-2000”, „Złota Księga Szkoły Podstawowej w Chechłach 1966-1990” oraz „Kronika Ochotniczej Straży Pożarnej Ropczyce-Chechły”. Wiele ciekawych informacji dostarczył także zbiór dokumentów zgromadzony przez ks. Jana Wilka zatytułowany: „Ogłoszenia duszpasterskie – Chechły 1973-1976”.

Wiele szczegółowych informacji udało się zgromadzić dzięki relacjom osób pamiętających opisywane wydarzenia. Szczególnie pragnę podziękować za relację emerytowanemu nauczycielowi szkoły w Chechłach p. Janowi Górce, dzięki któremu udało się dokonać weryfikacji i uporządkowania zgromadzonego materiału faktograficznego. Cennych informacji udzieliła również pani sołtys Julia Zawadzka oraz p. Józef Kordek.

Najdawniejsze dzieje Szkoły Powszechnej w Chechłach

Budynek tzw. „starej szkoły” w Chechłach został postawiony w 1891 roku na działce podarowanej szkole prawdopodobnie przez p. Szczepanka. Zachowana „Książka obiektu budowlanego” dostarcza szczegółowej charakterystyki tego budynku: „Budynek szkolny murowany. Kubatura: 1046m³, powierzchnia użytkowa: 301m², postawiony na działce o powierzchni 23a. Wewnątrz 4 sale lekcyjne i 3 pomieszczenia mieszkalne o powierzchni 47m². Fundamenty z kamienia, ściany z cegły, stropy drewniane pokryte dachówką” [1].

W okresie międzywojennym naukę w chechelskiej szkole pobierało pięć klas, z tego uczniowie klasy czwartej i piątej kończyli naukę w jednym roku[2]. Dzieje szkoły przed I wojną światową oraz w okresie międzywojennym toną niestety w mrokach przeszłości. Pomimo usilnych poszukiwań nie udało się odnaleźć źródeł opisujących działalność szkoły w tych czasach.

W dniu 12 lipca 1927 roku w Szkole Powszechnej w Chechłach odbyło się zebranie mieszkańców wsi, na którym powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną. Kierownikiem szkoły powszechnej w Chechłach był wówczas Mieczysław Mordarski, który przybył do Checheł z Nowego Sącza. Był jednocześnie kapelmistrzem orkiestry dętej oraz członkiem Zarządu Gminnego Ochotniczej Straży Pożarnej w Ropczycach[3]. O przybyciu Mieczysława Mordarskiego do Checheł wspomina„Kronika OSP w Ropczycach”:

„Jako informację pragniemy przekazać, że p. Mordarski za staraniem panów Jana Misia i Jana Zymroza przybył do Ropczyc z rodziną w 1924 roku i zamieszkał w szkole podstawowej w Chechłach” [4]. Stefan Zymróz oraz Jan Miś skusili go obietnicą mieszkania i pracy. Mordarski został kierownikiem szkoły w Chechłach, zaś jego żona założyła sklep. Na próby orkiestry w budynku „Sokoła” przywożono kapelmistrza konno: dwóch strażaków jechało po niego, zabierając z sobą jednego luźnego konia. Państwo Mordarscy zamieszkali w domu drewnianym stojącym przed szkołą, później zwanym „Majdankiem”[5]. Następcą Mieczysława Mordarskiego na stanowisku kierownika szkoły w Chechłach został Bolesław Szulc. Państwo Szulcowie zamieszkali w budynku szkolnym w dwóch pokojach z kuchnią[6].

Wojna i okupacja

We wrześniu 1939 roku wojska niemieckie zajęły szkołę w Chechłach, uniemożliwiając rozpoczęcie roku szkolnego  w terminie. Po zakończeniu kampanii wrześniowej w październiku 1939 roku, terytorium państwa polskiego znalazło się pod okupacją Niemiec i ZSRR. Polacy oczekiwali z niepokojem pierwszych rozporządzeń władz okupacyjnych. Ropczyce i Chechły jak powszechnie wiadomo znalazły się pod okupacją Niemiec. Administracyjnie stały się częścią dystryktu krakowskiego i powiatu dębickiego. Szkoła w Chechłach została podporządkowana pod Okręg Szkolny w Krakowie (tzw.: Schulbezirk Krakau)[7].

Pierwsze zarządzenia władz niemieckich dotyczące oświaty na terenie powiatu dębickiego wydał komisarz oświatowy Oswald. W dniu 16 października 1939 roku nakazał otwarcie wszystkich szkół powszechnych znajdujących się na terenie powiatu. W dniu 25 października 1939 roku odbyła się w Dębicy konferencja, w której wzięli udział kierownicy szkół powiatu. Obecny na konferencji z ramienia komisarza Oswalda komendant Süvern przekazał kierownikom szkół „Tymczasowy Statut dla Publicznych Szkół Powszechnych powiatu dębickiego”. Organizacyjnie powiat dębicki podzielony został na cztery rejony, w których wyznaczono inspektorów szkolnych „do pomocy, nadzoru, dla lepszej sprawności”. Według Statutu, szkoły miały podjąć naukę na podstawie dotychczasowych podręczników i programów nauczania, z wyjątkiem historii i geografii politycznej[8]. Na konferencji tej obecny był także kierownik szkoły powszechnej w Chechłach Bolesław Szulc. W listopadzie 1939 roku, po opuszczeniu szkoły przez wojsko niemieckie w Chechłach rozpoczął się z opóźnieniem nowy rok szkolny 1939/1940[9], pierwszy rok okupacji hitlerowskiej. Wkrótce miało się okazać, jak trudne nadchodziły czasy dla polskiej szkoły i nauczycieli. W listopadzie 1939 roku przy wypłacie pensji grono pedagogiczne zmuszone zostało  do podpisania deklaracji lojalności wobec władz niemieckich. Kto nie podpisał, nie otrzymywał pensji za listopad, tracił pracę w szkole i ryzykował natychmiastowym aresztowaniem. Jak pisze S. Janusz: „Były wypieki na twarzy, były łzy, gdy tekst zobowiązania czytały oczy. W narodowym nieszczęściu nie można było opuszczać ostatnich redut polskości”[10].

W dniu 31 października ukazało się rozporządzenie regulujące sprawy szkolnictwa w Generalnej Guberni. Polecano w nim uruchomienie szkół powszechnych i zawodowych, natomiast nie wspominano ani słowem o szkolnictwie średnim, co wskazywało, że szkoły te nie zostaną uruchomione. Zarządzenie nie precyzowało także żadnych wytycznych programowych, pozostawiając ten problem do uregulowania starostom w powiatach i Kreisschulratom. W dniu 15 grudnia 1939 roku komendant Süvern złożył swą funkcję i przejściowo sprawy szkolne powiatu dębickiego prowadził Polak Stanisław Markiewicz. W grudniu 1939 roku dodatkowo wyrzucono z programów nauczania geografię, gimnastykę oraz mocno okrojono przyrodę[11]. W dniu 19 grudnia 1939 roku spadły na społeczeństwo nauczycielskie w powiecie dębickim pierwsze szykany władz niemieckich w postaci zwolnień z pracy nauczycielek zamężnych, nauczycieli kontraktowych oraz tych, którzy posiadali działki uprawne. W dniu 10 lutego 1940 roku Kreisschulratem powiatu dębickiego został Erwin Parzentny vel Parcentny, volksdeutsch z Tarnowskich Gór, absolwent filologii germańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Parzentny podjął się gorliwie realizacji zarządzenia z 19 grudnia 1939 roku o konfiskacie podręczników i innych środków dydaktycznych pozostających w posiadaniu szkół i uczniów. Podręczniki, książki i pomoce naukowe miały być zebrane przez kierowników szkół i odtransportowane do starostwa. Akcja ta miała na celu „oczyszczenie programu nauczania z przedmiotów podtrzymujących szowinizm narodowy” (obrazów historycznych, portretów, map, godeł, emblematów, gazet i pieczęci). Nauka miała odbywać się bez podręczników do czasu wydrukowania nowych[12].

W Chechłach na wezwanie kierownika Szulca nikt nie zgłosił się z polskimi podręcznikami, wszyscy twierdzili, że żadnych polskich podręczników nie posiadają[13]. Podręczniki szkolne zostały zastąpione przez miesięczniki dla młodzieży: „Ster” i „Mały Ster”. Miały one być uniwersalnymi pismami i lekturą obowiązkową do nauki języka polskiego. Musiały być one przymusowo prenumerowane przez szkoły. Obok „Steru” władze niemieckie wydały jeszcze „Elementarz” Edmunda Chodaka i „Łatwe rachunki do klasy pierwszej szkoły powszechnej”.

Większość nauczycieli, świadoma konieczności kształcenia młodego pokolenia dla przyszłości i odbudowy Polski, podjęła się tajnego nauczania. Było to: „[...] nieme prawo wynikłe z zawodu i losu kraju – prawo samorzutnie obowiązujące w większym lub mniejszym stopniu nauczycieli. Prawo to głosiło: polski nauczyciel uczy wg programu, na który ślubował przed wojną” [14].

W Chechłach, podobnie jak w całej Generalnej Guberni, wiadomości z zakazanych przedmiotów: historii, literatury polskiej czy wiedzy o Polsce współczesnej były przekazywane uczniom przez nauczycieli w czasie lekcji z innych przedmiotów. Działalność taka była ryzykowna i w razie wpadki groziła nauczycielowi aresztowaniem, ciężkim przesłuchaniem z użyciem tortur, a następnie wywiezieniem do któregoś z obozów koncentracyjnych lub nawet rozstrzelaniem. Pewnego dnia w trakcie takich nielegalnych zajęć w szkole w Chechłach pojawili się niespodziewanie Niemcy. W ostatniej chwili o kontroli ostrzegł nauczycieli i uczniów Józef Baran. Dzięki niemu ukryto zakazane podręczniki, a nauczyciel zmienił temat lekcji. Nikt nie został aresztowany[15]. Nauka w Chechłach trwała przez całą okupację z krótkimi przerwami.

Jak wynika z zachowanych fragmentarycznych danych - w roku szkolnym 1943/1944 w Szkole Powszechnej w Chechłach klasa I liczyła w dniu rozpoczęcia roku szkolnego 58 uczniów, klasa II - 57 uczniów, klasa III - 50 uczniów, klasa V - 29 uczniów, a klasa VI - 40 uczniów[16]. Wysokie stany osobowe w poszczególnych klasach były skutkiem celowej polityki oświatowej niemieckich władz okupacyjnych. Wskutek zwolnień w szkole brakowało nauczycieli, łączono więc oddziały. Skuteczna praca z tak wielką grupą uczniów w czasach współczesnych wydaje się niemożliwa. Blisko połowa z zapisanych we wrześniu uczniów nie otrzymywała promocji do następnej klasy z powodu niskiej frekwencji lub „niedorozwoju umysłowego”[17].  Brak niestety informacji dotyczących grona pedagogicznego zatrudnionego w Szkole Powszechnej w Chechłach w okresie okupacji. Nie udało się odnaleźć żadnych śladów tajnego nauczania w zakresie zakazanej szkoły średniej – prawdopodobnie nikt z nauczycieli zatrudnionych wówczas w Chechłach nie posiadał wystarczających kwalifikacji, by podjąć się przygotowania uczniów do matury. Nie zachowały się żadne informacje o aresztowaniach w szkole wśród uczniów ani nauczycieli.

Okupacja hitlerowska skończyła się dla Ropczyc i Checheł w dniu 18 sierpnia 1944 roku. „W sierpniu 1944 roku do Ropczyc wkroczyły wojska radzieckie. Z początkiem września 1944 roku nastąpiło wysiedlenie ludności, a to nastąpiło, że Chechły były blisko frontu i pociski nieprzyjacielskie zagrażały życiu ludności. Wysiedlenie trwało do początku stycznia 1945 roku” [18]. 

W dniu 18 sierpnia 1944 roku oddziały radzieckie 1 Frontu Ukraińskiego marszałka Iwana Koniewa, w ramach operacji lwowsko-sandomierskiej, zajęły Ropczyce, a 22 sierpnia Dębicę. 29 sierpnia 1944 roku front niemiecko-radziecki ustabilizował się na linii: Zassów-Róża – Grabiny – Latoszyn – Gumniska – Braciejowa - Brzeziny. Wojska radzieckie stanęły 7km przed Pilznem, aby odpocząć i podciągnąć zaopatrzenie po długiej kampanii[19]. W wyniku tej sytuacji Chechły przez cztery miesiące znajdowały się w strefie przyfrontowej (od 18 sierpnia 1944 do 17 stycznia 1945). Był to bardzo ciężki okres w historii Ropczyc i Checheł.

W budynku szkolnym zakwaterowano żołnierzy sowieckich. Prawdopodobnie wtedy zniszczeniu uległa dokumentacja szkoły, a także wyposażenie szkolne: ławki, krzesła, tablice.

„W pierwszych dniach sierpnia 1944 roku w pobliskim lesie Gnojnica zaroiło się od ludzi wysiedlonych z pasa frontowego, to jest z Zagórzyc, Szkodnej, Gnojnicy oraz uciekinierów z Ropczyc, wśród których przeważała inteligencja ropczycka. Od dnia 23 sierpnia 1944 roku do dnia 17 stycznia 1945 roku ludność tutejsza żyła obok żołnierzy Armii Czerwonej, której oddziały stacjonowały w Chechłach” [20] .

Gdy kierownik szkoły Bolesław Szulc wrócił z wysiedlenia, zastał budynek szkolny w opłakanym stanie. Brak okien, drzwi, rynien i rozbite piece nie pozwoliły na natychmiastowe rozpoczęcie nauki. Nie załamał rąk, ale skupiwszy koło siebie grupkę aktywnych obywateli, przystąpił do usuwania zniszczeń tak, że w dniu 5 marca 1945 roku rozpoczęła się nauka w szkole[21].Nadchodziła epoka Polski Ludowej.

Obrazy z przeszłości Szkoły Podstawowej w Ropczycach - Chechłach    1891-2006

cz. II Okres stalinowski 1945-1954

W dniu 5 marca 1945 roku wznowiona została nauka w Szkole Powszechnej w Chechłach. Kierownikiem szkoły pozostał nadal Bolesław Szulc. W roku szkolnym 1945/46 wybudowano werandę, ogrodzono szkołę, przebudowano dach, wybudowano budynki gospodarcze  i ustępy. Wkład mieszkańców Checheł w wykonywane prace na terenie szkoły był znaczny, wykonywano je w większości w czynie społecznym[1].

Z początkiem roku szkolnego 1945/1946 otwarta została szkoła w Borkach Chechelskich, w której uczył jeden nauczyciel. Otwarcie tej szkoły w dużym stopniu ułatwiło pobieranie nauki dzieciom tamtejszego przysiółka. Do tej pory dzieci chętne do nauki z Borków uczęszczały do Checheł a z Porąb do Łączek Kucharskich „brodząc częstokroć po błocie i zaspach śnieżnych”. Kierowniczką i początkowo jedyną nauczycielką szkoły została p. Józefa Żaki, w 1948 roku dołączył do niej nauczyciel Bolesław Świętoń. Borki Chechelskie wraz z Porębami to przysiółki Checheł, graniczące z lasem Gnojnica. Szkoła w Borkach została administracyjnie podporządkowana szkole w Chechłach[2].

Prawdopodobnie wielu nauczycieli spośród wyszczególnionych w tabeli nr 1 zamieszczonej poniżej, pracowało także w szkole w Chechłach  w okresie okupacji, a może nawet przed wojną.

Tab. nr 1

Wykaz nauczycieli zatrudnionych w Szkole Podstawowej w Chechłach

w latach 1945-1954.

Źródło: Archiwum ZS nr 4 w Ropczycach, Złota Księga 1966-1990, Księgi protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej 1967-2006, Arkusze ocen 1943-2006, Kronika OSP Ropczyce-Chechły.

• brak danych

Pierwsze dziesięciolecie po wojnie 1945-1956 stanowiło jeden z najtrudniejszych okresów w dziejach polskiej szkoły. Jak powszechnie wiadomo, w wyniku działań wojennych II wojny światowej Polska została w całości zajęta przez armię ZSRR. Państwa koalicji antyhitlerowskiej, sojusznicy Polski: Wielka Brytania i USA kierując się własnymi interesami w polityce zagranicznej, wyraziły zgodę na podporządkowanie Polski przez Stalina.

Szkoła w zamyśle władz komunistycznych miała się stać jednym z wielu narzędzi indoktrynacji społeczeństwa polskiego. Miała wychowywać w duchu marksizmu-leninizmu i kształtować osobowość przyszłych obywateli Polskiej Republiki Ludowej.

Częścią wychowania socjalistycznego było budowanie kultu ludzi sprawujących władzę lub zasłużonych w przeszłości dla ruchu komunistycznego.

Według wytycznych Okólnika Wydziału Oświaty z dnia 29 lutego 1952 roku szkoły powszechne zostały zobowiązane do zorganizowania w marcu 1952 roku akcji pod hasłem: „Sztafeta szlakiem bohaterów”. W wytycznych czytamy: „W klasach od I-VII omówić w ramach lekcji j. polskiego, historii i nauki o Polsce i geografii życie i zasługi Waltera Świerczewskiego i innych bohaterów PRL – w formie pogadanki”. W ramach akcji klasy miały wykonać pod kierunkiem wychowawców gazetki ścienne sławiące życie i działalność bohaterów socjalizmu.

Sztafeta „Szlakiem bohaterów” odbyła się w gminie Ropczyce w dniu 23 marca 1952 roku w niedzielę. Udział w akcji przymusowo wzięły grona pedagogiczne i młodzież klas VII. Pochód sformowany przez sztafety ze wszystkich okolicznych szkół, w tym z Checheł ruszył z hasłami i transparentami na ogólny wiec na stadionie w Ropczycach[3].

W 1952 roku przypadała 60 rocznica urodzin Bolesława Bieruta. Z tej okazji nauczyciele, rodzice i uczniowie zmuszani byli do składania zobowiązań takich np. jak: zbiórka złomu, szmat, ziół, metali kolorowych, szkła i makulatury. Na każde dziecko wyznaczano przykładowo: 0,5kg papieru, 10dkg szmat i 3kg żelaza. Szkoły brały udział w konkursach zbiórki surowców. Zobowiązania te wypisywano ozdobnym pismem na arkuszach bristolu, jeden egzemplarz wysyłano do Związku Młodzieży Polskiej w Dębicy. Klasa i wychowawca swoje zobowiązania wieszali w klasach. Uczniowie w trakcie lekcji j. polskiego pisali listy do B. Bieruta. Najlepsze listy miały być wysłane do Warszawy[4].

W dniach od 18 do 21 kwietnia 1952 roku miały miejsce w szkole w Chechłach „Bierutowskie Dni”. Akcja ta była podsumowaniem obchodów rocznicy urodzin towarzysza Bieruta. Miało miejsce składanie meldunków do Ropczyc o wypełnieniu przez szkołę zobowiązań podjętych przez uczniów, nauczycieli i Komitet Rodzicielski. Przed szkołą zaciągnięta została przez harcerzy Warta Bierutowska, wewnątrz budynku w klasach i na korytarzach widniały gazetki okolicznościowe, na lekcjach historii uczniowie opracowywali dokładny życiorys prezydenta Bieruta. Akcję zakończyła uroczysta masówka na jednej lekcji, na której zgromadzeni uczniowie wysłuchali referatu „Działalność Prezydenta Bolesława Bieruta” [5].

Drugim zagadnieniem, które na początku lat pięćdziesiątych niepokoiło władze komunistyczne, było pozyskanie społecznego poparcia dla projektu konstytucji PRL. Kierownicy szkół zostali zobowiązani, aby w podległych im placówkach uczniowie starszych klas zostali zapoznani z projektem konstytucji. W marcu 1952 roku w szkole w Chechłach odbywały się pogadanki na temat projektu konstytucji PRL w ramach lekcji j. polskiego, historii oraz wiedzy o Polsce. Kierownik szkoły wyznaczał nauczycieli do udziału w spotkaniach gromadzkich, w trakcie których mieli wygłaszać referaty popierające projekt konstytucji.

W programie wychowawczym szkoły znajdowały się co roku uroczyste akademie upamiętniające ważne wydarzenia, np.: kolejne rocznice Rewolucji Październikowej, utworzenia Ludowego Wojska Polskiego - bitwy pod Lenino, Zjazdów PZPR, rocznic utworzenia PPR, Milicji Obywatelskiej, śmierci Karola Świerczewskiego – Waltera, utworzenia PRL i wybuchu II wojny światowej.

Najważniejszym świętem w Polsce Ludowej był dzień ludzi pracy – 1 Maja. Wszystkie szkoły musiały odpowiednio zaprezentować się w pochodzie, od treści haseł na transparentach, ilości uczestników, liczby nauczycieli, niesionych szturmówek, zależała ocena kierownika szkoły i grona pedagogicznego w oczach władz. Uroczystości pierwszomajowe 1952 roku odbywały się pod ogólnym hasłem: „Walka o pokój i plan 6-letni”.

W dniu 1 czerwca 1952 roku z okazji Dnia Dziecka, który w socjalistycznej Polsce był obchodzony bardzo hucznie, w klasach szkolnych zawisły hasła: „Walcząc o pokój walczymy o życie swego dziecka”, „Niech żyje Józef Stalin obrońca dzieci”[6].

Przytoczone powyżej przykłady działań ideologiczno-propagandowych podejmowanych przez nauczycieli nie mogą przysłonić właściwej pracy szkoły w Chechłach. Warunki pracy z młodzieżą były bardzo trudne. Bardzo liczne klasy, ciasnota, brak elektryczności, ubikacje na zewnątrz budynku, problemy z frekwencją uczniów. Szkoła prowadziła dokształcanie dorosłych, początkowo w ramach likwidowania analfabetyzmu, z czasem w latach 1956-1958 w ramach kursów wieczorowych na poziomie klasy VII. Konieczność okazania pracodawcy świadectwa ukończenia klasy VII zmuszała ludzi dorosłych do podjęcia nauki, do szkoły w Chechłach przychodzili nawet ludzie z Ropczyc. Kurs kończył egzamin ustny[7].

Tab. nr 2

Liczebność poszczególnych klas Szkoły Podstawowej w Chechłach w latach 1945-1952.

Źródło: Archiwum Zespołu Szkół nr 4 w Ropczycach, Księgi protokołów z posiedzeń Rady Pedagogicznej z lat 1962-1972, Arkusze ocen z lat 1943-1952.

Jak wynika z danych przedstawionych w tabeli nr 2, w pierwszych latach powojennych i na początku lat 50-tych liczba uczniów w Szkole Powszechnej w Chechłach średnio wynosiła około 247 uczniów. W klasach spotykało się tzw. „przerośniętych”, czyli uczniów dużo starszych od swych kolegów, nadrabiających zaległości powstałe wskutek wojny i okupacji. Praca ze zróżnicowanymi wiekowo zespołami klasowymi była bardzo trudna z uwagi na różne problemy wychowawcze, wywoływane przez starszych uczniów dających często zły przykład swym młodszym kolegom z klasy.

Stan techniczny budynku szkolnego budził niepokój grona pedagogicznego już w latach pięćdziesiątych. We wnioskach z posiedzenia rady pedagogicznej w 1952 roku sygnalizowano konieczność postawienia kaflowych pieców, założenia rynien (bez nich budynek podmakał) i położenia przynajmniej dwu nowych podłóg[8].

Sytuację nauczycieli w Chechłach, obok trudnych warunków materialnych, codziennych problemów z młodzieżą, dodatkowo komplikowała zła atmosfera w gronie pedagogicznym. Istniał ostry konflikt między p. Marią Szulc, żoną kierownika szkoły a pozostałymi nauczycielkami. W 1954 roku kierownik Bolesław Szulc na własną prośbę został przeniesiony na równorzędne stanowisko do innej szkoły. Wydział Oświaty zwolnił dyscyplinarnie wszystkich nauczycieli i zatrudnił zupełnie nowe grono pedagogiczne[9]. Tylko kilku nauczycieli zostało zatrudnionych z powrotem przez nowego kierownika – p. Józefa Górkę.

 Ibidem.